18 студзеня 2024

Цюбінг - траўманебяспечная забава

Прыйшла зіма і разам з ёй доўгачаканы снег, і ўсе панесліся на горы, каб скаціцца хутчэй на цюбінгу.
Што такое цюбінг?
Тэрмін паходзіць ад англійскага слова «труба» і азначае катанне на надзіманых санках па снезе або вадзе. Іх яшчэ ласкава называюць «ватрушкамі», «абаранкамі» і табаганамі. Цюбінг - гэта выдатнае забаўка, як зімой, так і летам.
Прызнаныя плюсы санак цюбінг:
-камера змякчае ўдары пры спуску;
-ручкі гарантуюць бяспеку;
-цягнуць у гару цюбы лягчэй, чым жалезныя санкі;
-дэталі мацуюцца ніткамі, а не клеем.
Але! Катанне на цюбінгу гэта адзін і з самых траўманебяспечных відаў адпачынку!!!
Пры ўсіх сваіх плюсах цюбінг мае і адмоўныя бакі:
-занадта вялікая хуткасць спуску;
-адсутнасць тармазоў;
-немагчыма кіраваць сродкам.
З пачатку зімы ў Рэспубліцы Беларусь ужо больш за 200 дзяцей звярнуліся ва ўстановы аховы здароўя з-за траўм, атрыманых у выніку катання з горак на цюбінгах, лядзянках, санках. Па інфармацыі Міністэрства аховы здароўя, з цяжкімі траўмамі ў РНПЦ неўралогіі і нейрахірургіі з пачатку зімы патрапілі 48 дзяцей, у РНПЦ траўматалогіі і артапедыі – 17 дзяцей.
Пра адзін з апошніх выпадкаў траўміравання дзіцяці пры катанні на цюбінгу 15 студзеня паведаміў Следчы камітэт. У Лагойску 8-гадовы хлопчык з'язджаў на цюбінгу са схілу горкі, пры гэтым надзіманыя санкі выскачылі з-пад яго і школьнік пакаціўся ўніз. Ад удару ён страціў прытомнасць і быў шпіталізаваны з цяжкімі чэрапна-мазгавымі траўмамі.
Чым вышэй хуткасць, тым больш сіла ўдару пры сутыкненні. Калі горка высокая, а наезнік – цяжкі, рызыка траўмы павялічваецца ў некалькі разоў. Рэкамендуецца выкарыстоўваць дзіцячыя цюбы на невысокіх горках і без перашкод. Таксама рэкамендуецца навучыць дзіця правільна падаць, лепш за ўсё гэта ўменне выкладаюць у спартыўных секцыях дзюдо або самба.
У апошні час цюбінгавыя траўмы выйшлі на першае месца, асноўная доля прыпадае на траўмы пазваночніка. Як правіла, гэта кампрэсійныя пераломы. Пры гэтым асабліва пакутуюць дзеці з-за асаблівасцяў фізіялогіі. У дзіцячым узросце касцяная тканіна яшчэ не настолькі шчыльная, як у дарослага чалавека, таму могуць узнікнуць схаваныя пашкоджанні, якія пасля могуць прывесці да дэфармацыі пазваночніка, якая мала паддаецца карэкцыі, а часам застаецца на ўсё астатняе жыццё. У будучыні гэта становіцца прычынай абмежаванняў пры выбары прафесіі, спартыўных заняткаў і інш.
Важна! Цюбінг - гэта некіруемы слізгальны снарад без руля і тармазоў. Прадказаць траекторыю яго руху немагчыма: у працэсе руху ён здольны круціцца на 360 градусаў, пры спуску з вялікай вышыні, цюбінг можа развіць хуткасць звыш 50 км/гадзіну і, ляцячага на вялікай хуткасці, без магчымасці затармазіць чалавека на «ватрушцы» можна параўнаць з аўтамабілем, у якога адмовілі тормазы.
Большасць траўм на цюбінгах адбываецца з-за невыканання правілаў бяспекі.
Правілы бяспечнага катання на цюбінгу.
1. Неабходна выбіраць для катання абсталяваныя схілы, якія ўяўляюць сабой жолаб, дзе мінімальная верагоднасць вылецець з трасы, з ухілам не больш за 20 градусаў, без дрэў, ям, грудоў, тырчачых кустоў, камянёў на шляху. Унізе схілу павінна быць дастаткова месца для тармажэння і не павінна быць вадаёмаў і аўтамагістраляў.
2. Цюбінг развівае вялікую хуткасць, таму на схіле звяртайце ўвагу на іншых катаючыхся. Перад пачаткам спуску пераканайцеся, што перад вамі няма нікога з катаючыхся, асабліва дзяцей. Неабходна абавязкова выконваць чарговасць і дыстанцыю пры спуску: не менш за 50 метраў або 20 сек. паміж спускам папярэдняга цюбінгу і вашым.
3. Катэгарычна забараняецца катацца на цюбінгу ў стане алкагольнага ап'янення, прывязваць цюбінгі да аўтамабіля, снегаката або любога іншага транспартнага сродку, а таксама прымацоўваць цюбінгі адзін да аднаго «паравозікам», яны могуць перавярнуцца.
4. Катацца на «санках – ватрушках» варта седзячы. Забараняецца катацца на цюбінгу стоячы, лежачы або скачучы як на батуце, з трамплінаў, стаяць спіной да схіле спуску.
5. Небяспечна садзіцца на цюбінг удваіх, асабліва з дзіцем, з яго можна вылецець: немагчыма кантраляваць сітуацыю, калі адной рукой даводзіцца трымаць дзіцяці, а другі цюбінг.
6. Не варта перагружаць цюбінг. У характарыстыках кожнай мадэлі паказана максімальна дапушчальная для яго вага. Выкарыстоўвайце цюбінгі, прыдатныя па памеры.
7. Звяртайце ўвагу на ўзроставыя абмежаванні, названыя ў інструкцыях да спортінвентару.
8. Не адпускайце маленькіх дзяцей катацца адных.
9. У працэсе самога катання рэкамендуецца трымацца за спецыяльныя рамяні, размешчаныя па баках цюбінгу.
10. Каб пазбегнуць траўм, падчас спуску нельга тармазіць нагамі.
11. Па заканчэнні спуску варта неадкладна пакінуць зону катання. Спыніўся або ўпаў, хутка сыдзі з трасы - саб'юць!
12. Калі вы напампоўвалі або падпампоўвалі цюбінг на холадзе, то ўносячы яго ў цёплае памяшканне або ў салон аўтамабіля, рэкамендуецца выпусціць частку паветра з камеры. Калі «ватрушка» была моцна надзьмутая халодным паветрам, то ў цяпле паветра пачне пашырацца і камера можа лопнуць.
13. Каб пазбегнуць сутыкнення са спускаемым цюбінгам, ажыццяўляйце ўздым на горку на бяспечнай ад спуску адлегласці.
14. Пры занятку зімовымі відамі спорту неабходна выкарыстоўваць ахоўныя сродкі: налакотнікі, накаленнікі, шлемы.
Як падабраць цюбінг.
1. Улічваць рост катаючагася
Рост да 100 см — памер цюбінгу да 85 см.
Рост да 140 см — памер цюбінгу 95 см.
Рост да 175 см — памер цюбінгу 110 см.
Рост да 200 см — памер цюбінгу 125 см.
Рост больш за 200 см — можна таксама выкарыстоўваць цюбінгі 125 см.
Ногі павінны злёгку дакранацца зямлі, укладваючыся пры гэтым у прадугледжаныя 10 см.
2. Для катання дзяцей малодшага ўзросту абавязковым стане наяўнасць вяроўкі (буксіровачнай стропы), якая мае каля 1,5 метра ў даўжыню. Гэта дапаможа бацькам самастойна рэгуляваць хуткасць руху надзіманага вырабу.
3. Немалаважны спосаб мацавання вяроўкі да корпуса санак. Больш надзейнай стане стропа, прывязаная да ручкі. Калі вяроўка прышыта непасрэдна да ватрушкі, важна пераканацца, што месца фіксацыі дастаткова добра ўзмоцнена.
4. Падбіраючы прыдатную ватрушку, варта звярнуць асабліва пільную ўвагу на ручкі, іх надзейнасць і бяспеку. Непажадана, каб яны былі прышытыя да тканіны абалонкі. Такія прыстасаванні могуць лёгка адарвацца і стаць прычынай атрымання дзіцём траўм. Ідэальным варыянтам з'яўляюцца ручкі, адлітыя цалкам з ПВХ. Сядзячы ўнутры надзіманых санак павінен свабодна дацягвацца да іх. Гэта дазволіць яму добра ўтрымлівацца ў працэсе катання.
5. Верхняя частка цюбінгу часцей за ўсё таксама выраблена з ПВХ, аднак, для дзяцей, якія не дасягнулі 6 гадоў, варта выбіраць санкі, якія маюць камбінаванае пакрыццё. Гэтыя мадэлі забяспечаны мяккай, няслiзкай абіўкай з тканіны. Такая асаблівасць дазваляе добра ўтрымлівацца, калі прылада набірае высокую хуткасць.
6. Рэкамендуецца выбіраць вырабы з маланкамі, якія зачыняюць адтуліны для камеры. Шнуроўка не заўсёды практычная, бо можа развязвацца, а ліпучкi нярэдка забіваюцца снегам.
Таксама, важным момантам з'яўляецца догляд за «ватрушкай»:
-пасля кожнага катання працірайце цюбінг ад кандэнсату;
-калі вы напампоўвалі ватрушку на вуліцы, выпусціце трохі паветра і толькі пасля гэтага занасіце ў машыну ці ў памяшканне. Гэта трэба, каб яна не лопнула;
-пасля заканчэння зімовага сезону - дастаньце камеру з чахла і прасушыце яе пры пакаёвай тэмпературы;
-захоўваеце цюбінг ў любым сухім месцы, пазбягаючы высокай тэмпературы.
Будзьце ўважлівыя і асцярожныя, калі вы выбралі забаўку – катанне на цюбінгу! Выконваючы гэтыя правілы, вы засцеражэце сваіх дзяцей і навакольных ад магчымых траўм і пашкоджанняў.
Памочнік урача-гігіеніста
ДУ «Бешанковіцкі рЦГЭ» Рудзько В.В.